Chỉnh lý tài liệu, Nổi bật, Tin số hoá
Tài liệu Lưu trữ: Minh chứng đanh thép cho quyền Tự do, Độc lập của Việt Nam
Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời long trọng tuyên bố trước quốc dân và thế giới:
“Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập.”
Câu nói ấy không chỉ là lời hiệu triệu của thời đại, mà còn là lời khẳng định mang sức nặng pháp lý và giá trị lịch sử, được nâng đỡ bởi một hệ thống bằng chứng xác thực – Tài liệu lưu trữ.
 |
 |
|
|
|
1. Tài liệu lưu trữ – ký ức sống của dân tộc
Tài liệu lưu trữ không chỉ đơn thuần là những trang giấy cũ, bức ảnh ố vàng hay văn bản hành chính. Đó là ký ức sống của dân tộc, là kết tinh của quá trình đấu tranh, sáng tạo và xây dựng đất nước. Đối với giai đoạn Cách mạng Tháng Tám 1945, tài liệu lưu trữ giữ trọn vẹn từng dấu mốc:
- Văn kiện của Mặt trận Việt Minh kêu gọi toàn dân đứng lên giành chính quyền.
- Các quyết nghị, chỉ thị của Đảng về tổng khởi nghĩa.
- Biên bản các cuộc họp của Ủy ban Dân tộc Giải phóng – tiền thân của Chính phủ Lâm thời.
- Bản Tuyên ngôn Độc lập gốc do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc trước toàn dân.
Mỗi văn bản ấy không chỉ phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân Việt Nam, mà còn là bằng chứng không thể chối cãi về tính chính danh và hợp pháp của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trước cộng đồng quốc tế.
 |
 |
|
|
|
2. Minh chứng pháp lý trên trường quốc tế
Trong quan hệ quốc tế, tài liệu lưu trữ là chứng cứ tối thượng. Một quốc gia muốn khẳng định chủ quyền, lãnh thổ hay thể chế chính trị đều phải dựa trên các tài liệu lịch sử có giá trị pháp lý.
Những tài liệu của Cách mạng Tháng Tám và những ngày đầu lập nước đã chứng minh:
- Sự thật lịch sử: Việt Nam đã giành chính quyền trên phạm vi cả nước, lập ra một chính quyền thống nhất từ trung ương đến địa phương.
- Ý chí toàn dân: Các văn kiện bầu cử Quốc hội khóa I (tháng 1/1946) và Hiến pháp 1946 chứng minh Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được hình thành trên nền tảng dân chủ và hợp hiến.
- Sự công nhận quốc tế: Hồ sơ ngoại giao lưu trữ cho thấy nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã tiếp xúc, thiết lập quan hệ hoặc gửi thư chúc mừng chính phủ mới.
Nhờ hệ thống tài liệu lưu trữ này, Việt Nam có thể phản bác mọi luận điệu xuyên tạc của thực dân Pháp và các thế lực ngoại xâm khi họ tìm cách phủ nhận nền độc lập vừa giành được.
3. Vũ khí sắc bén trong bảo vệ nền độc lập
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói:
“Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.”
Để giữ trọn lời thề ấy, bên cạnh sức mạnh quân sự và đoàn kết dân tộc, chúng ta còn có một “vũ khí” đặc biệt – vũ khí của sự thật và pháp lý, được lưu giữ trong những kho tài liệu của quốc gia.
- Trong đàm phán ngoại giao, tài liệu lưu trữ là bằng chứng bác bỏ yêu sách của kẻ thù.
- Trong tuyên truyền quốc tế, tài liệu lưu trữ là cơ sở để bạn bè năm châu hiểu đúng lịch sử Việt Nam.
- Trong giáo dục thế hệ trẻ, tài liệu lưu trữ là bài học sống động về lòng yêu nước và giá trị của độc lập, tự do.
Nếu không có những bản gốc, biên bản, công văn, ảnh tư liệu… thì mọi lời khẳng định sẽ dễ bị phủ nhận. Nhưng khi có tài liệu lưu trữ – những chứng cứ bất biến – thì chân lý luôn đứng về phía Việt Nam.
4. Trách nhiệm gìn giữ và phát huy giá trị
Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và Chuyển đổi số, việc bảo tồn và số hóa tài liệu lưu trữ càng trở nên cấp thiết. Đây không chỉ là nhiệm vụ của ngành lưu trữ, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Bởi lẽ:
- Mỗi trang tài liệu là một phần máu thịt của Tổ quốc.
- Mỗi con dấu, chữ ký, dòng chữ là minh chứng cho một giai đoạn lịch sử không thể lặp lại.
- Mỗi hồ sơ lưu trữ là “chứng nhân” cho quyền tự do, độc lập mà cha ông ta đã hy sinh xương máu để giành lại.
- Giữ gìn tài liệu lưu trữ chính là giữ gìn căn cước lịch sử của dân tộc, để mỗi khi cần, chúng ta có thể khẳng định trước thế giới: Việt Nam đã, đang và sẽ mãi là một quốc gia độc lập, tự do.
Kết luận:
Tài liệu lưu trữ là bằng chứng đanh thép cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945 và nền độc lập của Việt Nam. Đó là vũ khí pháp lý sắc bén, vừa bảo vệ thành quả cách mạng, vừa khẳng định vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Giữ gìn, bảo quản và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ chính là góp phần bảo vệ nền độc lập thiêng liêng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thế hệ cha anh đã đem lại cho chúng ta.
